Umzali waseZimbabwe uzithole esemgqeni wokukhwabanisa ngemuva kokweba umazisi (ID) ukuze asize ingane yakhe ibhale izivivinyo zikamatikuletsheni waseNingizimu Afrika. Ingane, okwathathwa umazisi ontshontshiwe, yaphasa ngamalengiso izivivinyo zika-matric, kodwa injabulo yempumelelo yasheshe yaphenduka ukudumala ngesikhathi kudalulwa umkhonyovu ngesikhathi sokuqoqwa kwemiphumela.
Ingane ebisebenzisa umazisi womkokotelo ukubhala izivivinyo, iye eMnyangweni wezeMfundo eyisiSekelo iyolanda imiphumela. Nokho, lapho umazisi uskenwa yizikhulu, amarekhodi ahlaba umkhosi njengewumgunyathi. Kube sobala ukuthi umazisi ngowomunye umuntu okuholele ekutheni umnyango uthathe izinyathelo ngokushesha.
Ngokwemithombo engaphakathi eMnyangweni wezeMfundo eyisiSekelo kutholakale umkhonyovu ngesikhathi umazisi wengane owawubolekwe komunye umuntu, ukhonjwa indlela ngesikhathi kuqinisekiswa imiphumela. Izithwebuli zomnyango zihlabe lo mazisi njengowomgunyathi, okuthe uma sekuqhubeka uphenyo kwavela ukuthi ingane ibisebenzisa imininingwane yomunye umuntu ukubhala izivivinyo zika-matric.
Udaba lubikwe emaphoyiseni aseNingizimu Afrika (SAPS), okuyimanje aqhuba uphenyo mayelana nezenzo zokukhwabanisa. Lo mzali okungakadalulwa ukuthi ungubani kuthiwa uthole umazisi owebiwe wengane ngethemba lokuthi uzoyithola ikusasa elingcono. Ngeshwa, uhlelo luhlehlile futhi imiphumela ka-matric yengane yagodlwa ngenxa yokukhwabanisa.
Nakuba ukusebenza kahle kwezingane ezifundweni kube kuhle kakhulu imiphumela yabo ngeke yamukelwe ngokusemthethweni njengoba kwatholakala ukuthi ungubani onomgunyathi. UMnyango wezeMfundo eyisiSekelo ukuqinisekisile ukuthi ingane ngeke isithole isitifiketi sayo sikamatikuletsheni kuze kube luyalungiswa lolu daba.
Esitatimendeni umnyango ugcizelele ukubaluleka kokugcina ubuqotho waxwayisa ngokuthi noma yiluphi uhlobo lokukhwabanisa luzobhekana nemiphumela emibi. “Ukukhwabanisa kuyicala elibi, futhi asikwazi ukubukela phansi isithunzi semfundo yethu. Kubalulekile ukuthi wonke umfundi abhalele izivivinyo ngaphansi kobunikazi bakhe ukuze kuqinisekiswe ukwenzelela kanye nobulungiswa kuso sonke isitatimende esifundiwe.
Leli cala lisebenza njengesexwayiso sendaba emayelana nezingozi zezenzo zokukhwabanisa kanye nemiphumela yesikhathi eside engavela ekuzameni ukweqa izinhlelo zezomthetho. Izimpumelelo zengane ezifundweni nakuba zituseka manje zizosibekela izenzo ezingekho emthethweni zomzali.
Lesi sigameko sisuse ingxoxo ebanzi mayelana nobude abanye abantu abazoya kubo ukuze bathole impumelelo. Ongoti bezomthetho baphawule ukuthi leli cala lingase liholele ekutheni kuthathwe izinyathelo eziqinile zokuqinisekisa ukuthi ubunikazi balabo abazongenela ukhetho buqinisekiswa ngokuphelele ngaphambi kokuhlalela izivivinyo esikhathini esizayo.
Ukuziphatha kwendaba kucacile: ubugebengu abukhokhi futhi ubuqotho kufanele buhlale buyisisekelo sazo zonke izinhlelo, ikakhulukazi kwezemfundo.
Umthombo: https://x.com/KommanderOD/status/1880686315337044124?t=dgUuAtQzwnSJovUFMVFtgQ&s=19
0 Comments